صدای پای آب - سحراب سپهری




IrUpload

صدای پای آب
اھل کاشانم .
روزگارم بد نیست .
تکه نانی دارم ، خرده ھوشی ، سر سوزن ذوقی .
مادری دارم ، بھتر از برگ درخت .
دوستانی ، بھتر از آب روان .
و خدایی که در این نزدیکی است :
لای این شب بوھا ، پای آن کاج بلند .
روی آگاھی آب ، روی قانون گیاه .
من مسلمانم .
قبله ام یک گل سرخ .
جانمازم چشمه ، مھرم نور .


دشت سجاده ء من .
من وضو با تپش پنجره ھا می گیرم .
در نمازم جریان دارد ماه ، جریان دارد طیف .
سنگ از پشت نمازم پیداست :
ھمه ذرات نمازم متبلور شده است .
من نمازم را وقتی می خوانم
که اذانش را باد ، گفته باد سر گلدسته سرو .
علف می خوانم ، « تکبیره الاحرام » من نمازم را ، پی
پی " قد قامت " موج .
کعبه ام بر لب آب ،
کعبه ام زیر اقاقی ھاست .
کعبه ام مثل نسیم ، می رود باغ به باغ ، می رود شھر به شھر .
" حجر الاسود " من روشنی باغچه است .
اھل کاشانم .

پیشه ام نقاشی است :
گاه گاھی قفسی می سازم با رنگ ، می فروشم به شما
تا به آواز شقایق که در آن زندانی است
دل تنھایی تان تازه شود .
چه خیالی ، چه خیالی ، ... می دانم
پرده ام بی جان است.
خوب می دانم ، حوض نقاشی من بی ماھی است .
اھل کاشانم .

نسبم شاید برسد
به گیاھی در ھند ، به سفالینه ای از خاک " سیلک " .
نسبم شاید ، به زنی فاحشه در شھر بخارا برسد .
پدرم پشت دو بار آمدن چلچله ھا ، پشت دو برف،
پدرم پشت دو خوابیدن در مھتابی ،
پدرم پشت زمان ھا مرده است .
پدرم وقتی مرد ، آسمان آبی بود،
مادرم بی خبر از خواب پرید ، خواھرم زیبا شد .
پدرم وقتی مرد ، پاسبان ھا ھمه شاعر بودند .
مرد بقال از من پرسید : چند من خربزه می خواھی ؟
من از او پرسیدم : دل خوش سیری چند ؟
پدرم نقاشی می کرد .
تار ھم می ساخت ، تار ھم می زد .
خط خوبی ھم داشت .

باغ ما در طرف سایه ء دانایی بود .
باغ ما جای گره خوردن احساس و گیاه ،
باغ ما نقطه ء برخورد نگاه و قفس و آینه بود .
باغ ما شاید ، قوسی از دایره سبز سعادت بود .
میوه ء کال خدا را آن روز ، می جویدم در خواب .
آب بی فلسفه می خوردم .

توت بی دانش می چیدم .
تا اناری ترکی برمی داشت ، دست فواره ء خواھش می شد .
تا چلویی می خواند ، سینه از ذوق شنیدن می سوخت .
گاه تنھایی ، صورتش را به پس پنجره می چسبانید .
شوق می آمد ، دست در گردن حس می انداخت .
فکر ، بازی می کرد .
زندگی چیزی بود ، مثل یک بارش عید ، یک چنار پر سار .
زندگی در آن وقت ، صفی از نور و عروسک بود ،
یک بغل آزادی بود .
زندگی در آن وقت ، حوض موسیقی بود .
طفل ، پاورچین پاورچین ، دور شد کم کم در کوچه سنجاقک ھا .
بار خود را بستم ، رفتم از شھر خیالات سبک بیرون
دلم از غربت سنجاقک پر.
من به مھمانی دنیا رفتم :
من به دشت اندوه ،
من به باغ عرفان ،
من به ایوان چراغانی دانش رفتم .
رفتم از پله ء مذھب بالا .

تا ته کوچه ء شک ،
تا ھوای خنک استغنا ،
تا شب خیس محبت رفتم .
من به دیدار کسی رفتم در آن سر عشق .
رفتم ، رفتم تا زن ،
تا چراغ لذت ،
تا سکوت خواھش ،
تا صدای پر تنھایی .
چیزھایی دیدم در روی زمین :
کودکی دیدم ، ماه را بو می کرد .
قفسی بی در دیدم که در آن ، روشنی پرپر می زد .

نردبانی که از آن ، عشق می رفت به بام ملکوت .
من زنی را دیدم ، نور در ھاون می کوفت .
ظھر در سفره ء آنان نان بود، سبزی بود، دوری شبنم بود، کاسهء داغ محبت بود.
من گدایی دیدم ، در به در می رفت آواز چکاوک می خواست
و سپوری که به یک پوسته ء خربزه می برد نماز .
بره ای دیدم ، بادبادک می خورد .
من الاغی دیدم ، ینجه را می فھمید .
در چراگاه " نصیحت " گاوی دیدم سیر .
شاعری دیدم ھنگام خطاب ، به گل سوسن می گفت : " شما "
من کتابی دیدم ، واژه ھایش ھمه از جنس بلور .
کاغذی دیدم ، از جنس بھار.

موزه ای دیدم دور از سبزه ،
مسجدی دور از آب .
سر بالین فقھی نومید ، کوزه ای دیدم لبریز سوال .
قاطری دیدم بارش " انشا "
اشتری دیدم بارش سبد خالی " پند و امثال " .
عارفی دیدم بارش " تننا ھا یا ھو " .
من قطاری دیدم ، روشنایی می برد .
من قطاری دیدم ، فقه می برد و چه سنگین می رفت .
من قطاری دیدم ، که سیاست می برد ( و چه خالی می رفت .)
من قطاری دیدم ، تخم نیلوفر و آواز قناری می برد .
و ھواپیمایی ، که در آن اوج ھزاران پایی
خاک از شیشه ء آن پیدا بود :
کاکل پوپک ،
خال ھای پر پروانه،
عکس غوکی در حوض

و عبور مگس از کوچه ء تنھایی .
خواھش روشن یک گنجشک ، وقتی از روی چناری به زمین می آید .
و بلوغ خورشید .
و ھم آغوشی زیبای عروسک با صبح .
پله ھایی که به گلخانه ء شھوت می رفت .
پله ھایی که به سردابه ء الکل می رفت .
پله ھایی که به قانون فساد گل سرخ
و به ادراک ریاضی حیات ،
پله ھایی که به بام اشراق ،
پله ھایی که به سکوی تجلی می رفت .
مادرم آن پایین
استکان ھا را در خاطره ء شط می شست .
شھر پیدا بود :
رویش ھندسی سیمان ، آھن ، سنگ .
سقف بی کفتر صدھا اتوبوس .
گل فروشی گل ھایش را می کرد حراج .
در میان دو درخت گل یاس ، شاعری تابی می بست .

پسری سنگ به دیوار دبستان می زد .
کودکی ھسته ء زردآلو را ، روی سجاده ء بیرنگ پدر تف می کرد .
و بزی از " خزر" نقشه ء جغرافی ، آب می خورد .
بند رختی پیدا بود : سینه بندی بی تاب .
چرخ یک گاری در حسرت واماندن اسب ،
اسب در حسرت خوابیدن گاری چی ،
مرد گاری چی در حسرت مرگ .
عشق پیدا بود ، موج پیدا بود .
برف پیدا بود ، دوستی پیدا بود .
کلمه پیدا بود .
آب پیدا بود ، عکس اشیا در آب .
سایه گاه خنک یاخته ھا در تف خون .
سمت مرطوب حیات .
شرق اندوه نھاد بشری .
فصل ول گردی در کوچه ء زن .
بوی تنھایی در کوچه ء فصل .
دست تابستان یک بادبزن پیدا بود .
سفر دانه به گل .
سفر پیچک این خانه به آن خانه .

سفر ماه به حوض .
فوران گل حسرت از خاک .
ریزش تاک جوان از دیوار .
بارش شبنم روی پل خواب .
پرش شادی از خندق مرگ .
گذر حادثه از پشت کلام .
جنگ یک روزنه با خواھش نور .
جنگ یک پله با پای بلند خورشید .
جنگ تنھایی با یک آواز .
جنگ زیبایی گلابی ھا با خالی یک زنبیل .
جنگ خونین انار و دندان .
جنگ " نازی " ھا با ساقه ء ناز .
جنگ طوطی و فصاحت با ھم .
جنگ پیشانی با سردی مھر .

حمله ء کاشی مسجد به سجود .
حمله ء باد به معراج حباب صابون .
حمله ء لشگر پروانه به برنامه ء " دفع آفات " .
حمله ء دسته سنجاقک ، به صف کارگر " لوله کشی" .
حمله ء ھنگ سیاه قلم نی به حروف سربی .
حمله ء واژه به فک شاعر .
فتح یک قرن به دست یک شعر .
فتح یک باغ به دست یک سار .
فتح یک کوچه به دست دو سلام .
فتح یک شھر به دست سه چھار اسب سواری چوبی .
فتح یک عید به دست دو عروسک ، یک توپ .
قتل یک جغجغه روی تشک بعد از ظھر .
قتل یک قصه سر کوچه ء خواب .
قتل یک غصه به دستور سرود .
قتل مھتاب به فرمان نئون .
قتل یک بید به دست " دولت " .
قتل یک شاعر افسرده به دست گل یخ .
ھمه روی زمین پیدا بود :
نظم در کوچه ء یونان می رفت .

جغد در " باغ معلق " می خواند .
باد در گردنه ء خیبر ، بافه ای از خس تاریخ به خاور می راند .
روی دریاچه ء آرام " نگین " ، قایقی گل می برد .
در بنارس سر ھر کوچه چراغی ابدی روشن بود .
مردمان را دیدم .
شھرھا را دیدم .
دشت ھا را ، کوه ھا را دیدم .
آب را دیدم ، خاک را دیدم .
نور و ظلمت را دیدم .
و گیاھان را در نور، و گیاھان را در ظلمت دیدم .
جانور را در نور ، جانور را در ظلمت دیدم .
و بشر را در نور ، و بشر را در ظلمت دیدم .
اھل کاشانم ، اما
شھر من کاشان نیست .

شھر من گم شده است .
من با تاب ، من با تب
خانه ای در طرف دیگر شب ساخته ام .
من در این خانه به گم نامی نمناک علف نزدیکم .
من صدای نفس باغچه را می شنوم .
و صدای ظلمت را ، وقتی از برگی می ریزد .
و صدای ، سرفه ء روشنی از پشت درخت ،
عطسه ء آب از ھر رخنه ء سنگ ،
چکچک چلچله از سقف بھار .
و صدای صاف ، باز و بسته شدن پنجره ء تنھایی .
و صدای پاک ، پوست انداختن مبھم عشق ،

متراکم شدن ذوق پریدن در بال
و ترک خوردن خودداری روح .
من صدای قدم خواھش را می شنوم
و صدای ، پای قانونی خون را در رگ ،
ضربان سحر چاه کبوترھا ،
تپش قلب شب آدینه ،
جریان گل میخک در فکر،
شیھه ء پاک حقیقت از دور .
من صدای وزش ماده را می شنوم
و صدای ، کفش ایمان را در کوچه ء شوق .
و صدای باران را ، روی پلک تر عشق ،
روی موسیقی غمناک بلوغ ،
روی آواز انارستان ھا .
و صدای متلاشی شدن شیشه ء شادی در شب ،
پاره پاره شدن کاغذ زیبایی ،

پر و خالی شدن کاسه ء غربت از باد .
من به آغاز زمین نزدیکم .
نبض گل ھا را می گیرم .
آشنا ھستم با ، سرنوشت تر آب ، عادت سبز درخت .
روح من در جھت تازه ء اشیا جاری است .
روح من کم سال است .
روح من گاھی از شوق ، سرفه اش می گیرد .
روح من بیکار است :
قطره ھای باران را ، درز آجرھا را ، می شمارد .
روح من گاھی ، مثل یک سنگ سر راه حقیقت دارد .
من ندیدم دو صنوبر را با ھم دشمن .
من ندیدم بیدی ، سایه اش را بفروشد به زمین .
رایگان می بخشد ، نارون شاخه ء خود را به کلاغ .
ھر کجا برگی ھست ، شور من می شکفد .
بوته ء خشخاشی ، شست و شو داده مرا در سیلان بودن .
مثل بال حشره وزن سحر را می دانم .

مثل یک گلدان ، می دھم گوش به موسیقی روییدن .
مثل زنبیل پر از میوه تب تند رسیدن دارم .
مثل یک میکده در مرز کسالت ھستم .
مثل یک ساختمان لب دریا نگرانم به کشش ھای بلند ابدی .
تا بخواھی خورشید ، تا بخواھی پیوند ، تا بخواھی تکثیر .
من به سیبی خوشنودم
و به بوییدن یک بوته ء بابونه .
من به یک آینه ، یک بستگی پاک قناعت دارم .
من نمی خندم اگر بادکنک می ترکد .
و نمی خندم اگر فلسفه ای ، ماه را نصف کند .
من صدای پر بلدرچین را ، می شناسم ،
رنگ ھای شکم ھوبره را ، اثر پای بز کوھی را .
خوب می دانم ریواس کجا می روید ،
سار کی می آید ، کبک کی می خواند، باز کی می میرد ،
ماه در خواب بیابان چیست ،
مرگ در ساقه ء خواھش

و تمشک لذت ، زیر دندان ھم آغوشی .
زندگی رسم خوشایندی است .
زندگی بال و پری دارد با وسعت مرگ ،
پرشی دارد اندازه ء عشق .
زندگی چیزی نیست ، که لب طاقچه ء عادت از یاد من و تو برود .
زندگی جذبه ء دستی است که می چیند .
زندگی نوبر انجیر سیاه ، در دھان گس تابستان است .
زندگی ، بعد درخت است به چشم حشره .
زندگی تجربه ء شب پره در تاریکی است .
زندگی حس غریبی است که یک مرغ مھاجر دارد .
زندگی سوت قطاری است که در خواب پلی می پیچد .
زندگی دیدن یک باغچه از شیشه ء مسدود ھواپیماست .
خبر رفتن موشک به فضا ،
لمس تنھایی " ماه "،
فکر بوییدن گل در کره ای دیگر .
زندگی شستن یک بشقاب است .
زندگی یافتن سکه ء دھشاھی در جوی خیابان است.
زندگی " مجذور" آینه است .
زندگی گل به " توان " ابدیت ،
زندگی " ضرب " زمین در ضربان دل ما ،
زندگی " ھندسه ء " ساده و یکسان نفسھاست .

ھر کجا ھستم ، باشم ،
آسمان مال من است .
پنجره ، فکر ، ھوا ، عشق ، زمین مال من است .
چه اھمیت دارد
گاه اگر می رویند
قارچ ھای غربت ؟
من نمی دانم
که چرا می گویند : اسب حیوان نجیبی است ، کبوتر زیباست.
و چرا در قفس ھیچکسی کرکس نیست .
گل شبدر چه کم از لاله ء قرمز دارد .
چشم ھا را باید شست ، جور دیگر باید دید .
واژه ھا را باید شست .
واژه باید خود باد ، واژه باید خود باران باشد .
چترھا را باید بست .
زیر باران باید رفت .
فکر را ، خاطره را ، زیر باران باید برد .
با ھمه مردم شھر ، زیر باران باید رفت .
دوست را ، زیر باران باید دید .
عشق را ، زیر باران باید جست .
زیر باران باید با زن خوابید .

زیر باران باید بازی کرد .
زیر باران باید چیز نوشت ، حرف زد ، نیلوفر کاشت
زندگی تر شدن پی در پی ،
زندگی آب تنی کردن در حوضچه ء " اکنون " است .
رخت ھا را بکنیم :
آب در یک قدمی است .
روشنی را بچشیم .
شب یک دھکده را وزن کنیم ، خواب یک آھو را .
گرمی لانه لکلک را ادراک کنیم .
روی قانون چمن پا نگذاریم.
در موستان گره ء ذایقه را باز کنیم .
و دھان را بگشاییم اگر ماه در آمد .
و نگوییم که شب چیز بدی است .
و نگوییم که شب تاب ندارد خبر از بینش باغ .
و بیاریم سبد
ببریم این ھمه سرخ ، این ھمه سبز .
صبح ھا نان و پنیرک بخوریم .
و بکاریم نھالی سر ھر پیچ کلام .
و بپاشیم میان دو ھجا تخم سکوت .
و نخوانیم کتابی که در آن باد نمی آید

و کتابی که در آن پوست شبنم تر نیست
و کتابی که در آن یاخته ھا بی بعدند .
و نخواھیم مگس از سر انگشت طبیعت بپرد .
و نخواھیم پلنگ از در خلقت برود بیرون .
و بدانیم اگر کرم نبود ، زندگی چیزی کم داشت .
و اگر خنج نبود ، لطمه میخورد به قانون درخت .
و اگر مرگ نبود دست ما در پی چیزی می گشت .
و بدانیم اگر نور نبود ، منطق زنده ء پرواز دگرگون می شد .
و بدانیم که پیش از مرجان ، خلائی بود در اندیشه دریاھا .
و نپرسیم کجاییم ،
بو کنیم اطلسی تازه ء بیمارستان را .
و نپرسیم که فواره ء اقبال کجاست .
و نپرسیم چرا قلب حقیقت آبی است .
و نپرسیم پدرھای پدرھا چه نسیمی ، چه شبی داشته اند .
پشت سر نیست فضایی زنده .
پشت سر مرغ نمی خواند .
پشت سر باد نمی آید .
پشت سر پنجره ء سبز صنوبر بسته است .

پشت سر روی ھمه فرفره ھا خاک نشسته است .
پشت سر خستگی تاریخ است .
پشت سر خاطره ء موج به ساحل صدف سرد سکون می ریزد .
لب دریا برویم ،
تور در آب بیندازیم
و بگیریم طراوت را از آب .
ریگی از روی زمین برداریم
وزن بودن را احساس کنیم .
بد نگوییم به مھتاب اگر تب داریم
دیده ام گاھی در تب ، ماه می آید پایین ،
می رسد دست به سقف ملکوت .
دیده ام ، سھره بھتر می خواند .
گاه زخمی که به پا داشته ام
زیر و بم ھای زمین را به من آموخته است .
گاه در بستر بیماری من ، حجم گل چند برابر شده است .
و فزون تر شده است ، قطر نارنج ، شعاع فانوس .
و نترسیم از مرگ
 مرگ پایان کبوتر نیست .

مرگ وارونه ء یک زنجره نیست .
مرگ در ذھن اقاقی جاری است .
مرگ در آب و ھوای خوش اندیشه نشیمن دارد .
مرگ در ذات شب دھکده از صبح سخن می گوید .
مرگ با خوشه ء انگور می آید به دھان .
مرگ در حنجره ء سرخ - گلو می خواند .
مرگ مسئول قشنگی پر شاپرک است .

مرگ گاھی ریحان می چیند .
مرگ گاھی ودکا می نوشد .
گاه در سایه نشسته است به ما می نگرد .
و ھمه می دانیم
ریه ھای لذت ، پر اکسیژن مرگ است . )
در نبندیم به روی سخن زنده ء تقدیر که از پشت چپر ھای صدا می شنویم .
پرده را برداریم :
بگذاریم که احساس ھوایی بخورد .
بگذاریم بلوغ ، زیر ھر بوته که می خواھد بیتوته کند .
بگذاریم غریزه پی بازی برود .
کفش ھا را بکند ، و به دنبال فصول از سر گل ھا بپرد .
بگذاریم که تنھایی آواز بخواند .
چیز بنویسد .
به خیابان برود .
ساده باشیم .

ساده باشیم چه در باجه یک بانک چه در زیر درخت .
کار ما نیست شناسایی" راز" گل سرخ،
کار ما شاید این است
که در" افسون " گل سرخ شناور باشیم.
پشت دانایی اردو بزنیم.
دست در جذبه ء یک برگ بشوییم و سر خوان برویم.
صبح ھا وقتی خورشید ، در می آید متولد بشویم.
ھیجان ھا را پرواز دھیم.
روی ادراک فضا، رنگ، صدا، پنجره گل نم بزنیم.
آسمان را بنشانیم میان دو ھجای " ھستی ".
ریه را از ابدیت پر و خالی بکنیم.
بار دانش را از دوش پرستو به زمین بگذاریم.
نام را باز ستانیم از ابر،
از چنار، از پشه، از تابستان.
روی پای تر باران به بلندی محبت برویم.
در به روی بشر و نور و گیاه و حشره باز کنیم.
کار ما شاید این است
که میان گل نیلوفر و قرن
پی آواز حقیقت بدویم.


هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

از شما ممنونم

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...